Nội Dung
Trong ngành hàng không, hàng nguy hiểm (dangerous goods) không chỉ là mối lo ngại về an toàn, mà còn là bài toán logistics cực kỳ phức tạp. Ở Nhật Bản – quốc gia nổi tiếng về tiêu chuẩn an toàn cao bậc nhất thế giới – quy trình xử lý những mặt hàng như pin lithium, hóa chất dễ cháy, dược phẩm nhạy cảm… được thực hiện với mức độ kiểm soát gần như tuyệt đối.
Theo quy định ICAO và IATA, các loại hàng sau được xếp vào nhóm “Dangerous Goods” và chịu kiểm soát đặc biệt khi nhập cảnh hoặc quá cảnh tại Nhật:
| Nhóm hàng | Ví dụ | Đặc điểm kiểm soát |
|---|---|---|
| 🔋 Pin lithium | Pin sạc, thiết bị điện tử | Cần chứng từ test UN38.3, đóng gói theo hướng dẫn đặc biệt |
| 🧪 Hóa chất | Chất ăn mòn, chất dễ cháy, sơn, axit | Phải có MSDS, khai báo đúng mã UN |
| 💊 Dược phẩm nhạy cảm | Vaccine, insulin, thuốc thử y tế | Yêu cầu nhiệt độ kiểm soát + theo dõi thời gian thực |
| 🧯 Bình xịt khí nén | Bình xịt khử mùi, bình cứu hỏa nhỏ | Có giới hạn dung tích và áp suất |
| 💣 Hàng có nguy cơ cháy nổ | Pháo, đạn giả, mô hình vũ khí | Phải được chấp thuận đặc biệt hoặc cấm vận chuyển |
Bắt buộc phải nộp MSDS, phiếu khai báo Dangerous Goods theo mẫu ICAO
Kiểm tra mã UN number, loại đóng gói (Packing Group), loại container
Các sân bay lớn như Narita Cargo Terminal sử dụng hệ thống kiểm tra chứng từ hoàn toàn điện tử, có tích hợp AI lọc lỗi logic
Mỗi kiện hàng phải tuân thủ đúng quy chuẩn đóng gói của IATA (Packing Instruction)
Tem cảnh báo (hazard label) được quét và đối chiếu tự động bằng hệ thống camera AI
Nếu phát hiện sai nhãn hoặc sai cách đóng gói → từ chối xếp lên máy bay
Sử dụng máy soi X-quang thế hệ mới kết hợp AI để nhận diện cấu trúc hàng hóa bên trong
Hàng nguy hiểm được phân luồng riêng biệt, không để chung với thực phẩm hoặc hàng lạnh
Được lưu giữ tại kho riêng có hệ thống cảm biến nhiệt, khí độc, chữa cháy tự động
Tại Kansai Airport Cargo Terminal:
Có khu kho riêng biệt cho từng nhóm hàng nguy hiểm: kho hóa chất, kho lạnh dược phẩm, khu vực cách ly
Ứng dụng robot AGV và hệ thống tracking RFID để kiểm soát không cho nhầm lẫn vị trí hàng
Hàng được kiểm tra nhiệt độ, độ ẩm, nồng độ khí độc theo thời gian thực (real-time monitoring)
Tất cả dữ liệu về hàng hóa nguy hiểm đều được liên kết giữa hãng bay – sân bay – hải quan – đơn vị xử lý cargo thông qua hệ thống kỹ thuật số
AI cảnh báo rủi ro nếu thấy trùng tuyến bay có nhiều kiện DG hoặc phát hiện dữ liệu bất thường
Nhật Bản có luật riêng về hàng nguy hiểm nhập khẩu: nếu vi phạm, doanh nghiệp có thể bị cấm vận chuyển qua Nhật ít nhất 6 tháng
Nếu doanh nghiệp Việt Nam vận chuyển các mặt hàng như:
Pin lithium (thiết bị điện tử, sạc dự phòng)
Thực phẩm chức năng dạng khí nén, có thành phần hóa học đặc biệt
Vaccine, thuốc thử sinh học
… thì cần chuẩn bị trước các yếu tố sau:
✅ MSDS chính xác, dịch sang tiếng Anh
✅ Đóng gói đúng tiêu chuẩn IATA
✅ Gắn QR traceability, nhiệt độ kiểm soát rõ ràng
✅ Gửi mẫu trước (nếu là sản phẩm mới)
→ Điều này giúp hàng Việt vượt qua hệ thống kiểm tra tự động tại sân bay Nhật một cách dễ dàng và nhanh chóng hơn.
Kiểm soát hàng nguy hiểm ở Nhật không chỉ là biện pháp an toàn, mà còn là một “luồng lọc” chất lượng cho chuỗi cung ứng toàn cầu. Ai vượt qua được – người đó có thể tiếp cận thị trường khó tính nhất châu Á.
Xem thêm: