Nội Dung
Nhật Bản, quốc gia nổi tiếng với nền kinh tế phát triển và chất lượng sống cao, đang đối mặt với một thách thức nghiêm trọng về nhân khẩu học. Theo số liệu mới nhất do Bộ Nội vụ Nhật Bản công bố, tính đến ngày 1/4/2025, số lượng trẻ em dưới 15 tuổi tại nước này đã giảm 350.000 em so với cùng kỳ năm trước, chỉ còn 13,66 triệu em. Đây là con số thấp kỷ lục, tiếp tục kéo dài xu hướng suy giảm dân số trẻ kéo dài 44 năm liên tiếp.
Tỷ lệ trẻ em trong cơ cấu dân số theo độ tuổi tại Nhật Bản hiện chỉ còn 11,1%, mức thấp nhất kể từ khi bắt đầu thống kê, và đã giảm liên tục trong 51 năm. Trong số đó, có 6,99 triệu bé trai và 6,66 triệu bé gái, cùng khoảng 2,22 triệu trẻ từ sơ sinh đến 2 tuổi.
Thực trạng này không chỉ phản ánh tình trạng giảm tỷ lệ sinh, mà còn thể hiện sự thiếu hiệu quả trong các chính sách dân số hiện nay. Nhật Bản là quốc gia có dân số già đứng thứ hai thế giới chỉ sau Monaco, và đang phải đối mặt với tác động tiêu cực đến kinh tế, an sinh xã hội và lực lượng lao động trong tương lai gần.
.
Theo Liên Hợp Quốc, trong số 37 quốc gia có dân số trên 40 triệu người, Nhật Bản đứng thứ hai về tỷ lệ trẻ em thấp nhất, chỉ xếp sau Hàn Quốc, quốc gia đang phải vật lộn với tỷ lệ sinh còn thấp hơn, ở mức 10,6%.
Tại Nhật Bản, mọi tỉnh thành đều ghi nhận sự sụt giảm số lượng trẻ em so với năm trước, tính đến thời điểm tháng 10/2024. Chỉ có Tokyo và tỉnh Kanagawa là hai địa phương còn có số lượng trẻ em vượt mốc một triệu em. Trong khi đó, tỉnh Okinawa dẫn đầu cả nước về tỷ lệ trẻ em, đạt 15,8%, tiếp theo là Shiga và Saga, đều ở mức 12,7%. Tỉnh Akita có tỷ lệ trẻ em thấp nhất với chỉ 8,8%, cho thấy sự chênh lệch rõ rệt giữa các địa phương.
Theo phân tích từ Bộ Y tế Nhật Bản, nhiều yếu tố đang góp phần khiến tỷ lệ sinh tại quốc gia này tiếp tục suy giảm:
Bất ổn kinh tế: Chi phí sinh hoạt cao, thị trường lao động cạnh tranh và thu nhập không ổn định khiến nhiều người trẻ ngại lập gia đình hoặc sinh con.
Áp lực công việc và cuộc sống: Văn hóa làm việc căng thẳng khiến việc cân bằng giữa công việc và chăm sóc gia đình trở nên khó khăn.
Thiếu dịch vụ hỗ trợ nuôi dạy trẻ: Khó khăn trong việc tìm trường mầm non, chi phí trông trẻ đắt đỏ khiến nhiều phụ huynh e ngại sinh thêm con.
Sự thay đổi trong quan điểm sống: Giới trẻ Nhật Bản ngày càng có xu hướng lựa chọn cuộc sống độc thân hoặc kết hôn muộn.
Những yếu tố này đang kết hợp lại tạo thành một “bức tường nhân khẩu học” mà Nhật Bản phải nỗ lực vượt qua.
Trước thực trạng đáng báo động, chính phủ Nhật Bản đã đưa ra nhiều chính sách nhằm khuyến khích sinh con và hỗ trợ các gia đình trẻ. Trong năm 2024, chính quyền Tokyo đã sửa đổi một số đạo luật, trong đó bao gồm:
Tăng quyền lợi nghỉ thai sản và nghỉ chăm con cho cả cha và mẹ.
Hỗ trợ tài chính trực tiếp cho các gia đình sinh con, bao gồm các khoản trợ cấp khi sinh và trợ cấp nuôi con.
Cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc trẻ em, xây thêm trường mầm non và tăng số lượng người trông trẻ được chứng nhận.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, các chính sách này cần được triển khai quyết liệt, nhất quán và mang tính dài hạn, đi kèm với cải cách xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống thì mới có thể tạo ra tác động thực sự đến tỷ lệ sinh.
Hệ quả rõ ràng nhất của việc giảm tỷ lệ sinh và dân số trẻ là sự mất cân bằng giữa lực lượng lao động và người cao tuổi. Hiện nay, Nhật Bản có hơn 28% dân số trên 65 tuổi, và con số này sẽ còn tiếp tục tăng. Điều này đặt áp lực nặng nề lên hệ thống hưu trí, bảo hiểm y tế, cũng như nguồn nhân lực trong các ngành công nghiệp trọng yếu.
Không chỉ kinh tế chịu ảnh hưởng, mà mô hình gia đình và cộng đồng cũng đang thay đổi. Nhiều địa phương ở nông thôn Nhật Bản đang rơi vào tình trạng “xã hóa trắng” – tức là không còn trẻ em sinh sống, khiến các trường học phải đóng cửa, dịch vụ công bị thu hẹp.
Việc giảm 350.000 trẻ em trong một năm là hồi chuông cảnh báo nghiêm trọng đối với chính phủ Nhật Bản và toàn xã hội. Trong bối cảnh khủng hoảng nhân khẩu học đang lan rộng, việc nâng cao tỷ lệ sinh không chỉ là vấn đề chính sách, mà còn là thách thức văn hóa và xã hội sâu sắc. Nhật Bản cần những giải pháp toàn diện, mang tính hệ thống và sáng tạo để đảo ngược xu hướng dân số suy giảm, duy trì sức sống cho một trong những quốc gia phát triển hàng đầu thế giới.
Xem thêm tại:
VIET HAN TRANSPORT Cung Cấp Dịch Vụ Gửi Mật Ông Đi Hàn
Dịch vụ gửi măng khô từ Việt Nam sang Nhật Bản giá rẻ