Nội Dung
Nhật Bản không chỉ nổi tiếng với Shinkansen hay robot nhà hàng. Trong ngành hàng không – một lĩnh vực đòi hỏi độ chính xác cao và quy trình chặt chẽ – tự động hóa (automation) và trí tuệ nhân tạo (AI) đang được ứng dụng một cách bài bản và sâu rộng.
Từ sân bay Haneda đến Narita, từ hãng ANA đến JAL, người Nhật đang “lặng lẽ” thay đổi cách sân bay vận hành: ít người, ít sai sót, hiệu quả vượt trội.
Máy check-in tự động có thể in boarding pass và gắn thẻ hành lý trong vòng 60 giây
App của ANA, JAL cho phép check-in online toàn bộ, kết hợp nhận diện gương mặt tại cổng an ninh
Tại Haneda, robot “EMIEW” có thể trả lời các câu hỏi, dẫn đường cho hành khách
Sân bay Kansai triển khai robot di chuyển hành lý cho người lớn tuổi, người khuyết tật
Thay vì gặp nhân viên, hành khách chỉ cần đặt vali vào hệ thống, máy sẽ cân – đo – quét hành lý
AI phân tích nguy cơ an toàn và gắn tag hành lý thông minh (smart baggage tag) theo tuyến đường bay
Tại các terminal hàng hóa (cargo terminal) của sân bay Narita và Kansai:
Robot AGV (automated guided vehicle) tự lái pallet hàng đến đúng vị trí lưu trữ
Hệ thống băng tải thông minh chia hàng theo tuyến bay – không cần con người can thiệp
Kho lạnh tự động, robot có thể điều chỉnh nhiệt độ theo từng kiện hàng, phù hợp với thực phẩm, vaccine, mỹ phẩm…
Mỗi kiện hàng có mã QR hoặc RFID để quét và theo dõi thời gian thực
Hệ thống chủ động cảnh báo nếu hàng hóa có nguy cơ hỏng, chậm chuyến hoặc sai tuyến
Một số hãng đã thử nghiệm sử dụng blockchain để kiểm soát chuỗi cung ứng
Haneda và Narita đang ứng dụng Digital Twin: mọi dữ liệu thời gian thực (lượng khách, chuyến bay, điều hòa, thang máy…) được mô phỏng trên nền tảng ảo
Trung tâm điều phối có thể giảm tắc nghẽn, tối ưu boarding và taxiway chỉ trong vài phút
AI phân tích lịch sử delay, lượng khách, thời tiết để tự động điều chỉnh cổng lên máy bay, slot hạ cánh
Giảm tình trạng trễ chuyến, quá tải hoặc thất thoát hành lý
| Công nghệ | Ứng dụng tại sân bay | Ghi chú |
|---|---|---|
| AGV robot | Haneda, Narita, Kansai | Di chuyển kiện hàng, hành lý |
| RFID + QR tracking | JAL, ANA Cargo | Quét kiện hàng trong 5s |
| Digital Twin | Haneda, Kansai | Mô phỏng toàn bộ hoạt động |
| AI Boarding | ANA, JAL | Lên máy bay theo gương mặt và chỗ ngồi |
| Robot hỗ trợ khách | Haneda, Chubu Centrair | Hướng dẫn, dẫn đường |
| Kho lạnh tự động | Terminal Cargo Kansai | Chứa vaccine, thực phẩm chức năng |
Việt Nam đang xuất khẩu mạnh thực phẩm chức năng, trái cây, thuỷ sản sang Nhật qua đường hàng không. Nếu hàng hóa:
Đóng gói đúng chuẩn RFID
Có mã QR traceability
Phù hợp với tiêu chuẩn kho lạnh tự động
… thì sẽ dễ dàng tích hợp vào chuỗi vận hành logistics tự động của Nhật hơn, từ đó rút ngắn thời gian lưu kho – giao hàng – kiểm định.
Với dân số già hóa, thiếu nhân lực và yêu cầu cực cao về độ chính xác, Nhật Bản đang đi đầu châu Á trong tự động hóa hàng không. Họ không làm ồn ào, không cần hào nhoáng – chỉ cần:
Hiệu quả
Chính xác
Bền vững
Và đó là điều khiến sân bay Nhật – từ check-in đến xử lý cargo – vận hành như một cỗ máy hoàn hảo.
Xem thêm: